Zwyczaje świąteczne na świecie potrafią zaskakiwać swoją różnorodnością i oryginalnością. Czy wiedzieliście, że w Wenezueli mieszkańcy Caracas tłumnie uczęszczają do kościołów na świąteczne msze... na rolkach? Albo że w Japonii najważniejszą świąteczną potrawą są kurczaki z KFC? Te tradycje bożonarodzeniowe różnią się znacząco od naszych polskich zwyczajów, gdzie Wigilia kojarzy się z modlitwą, białym obrusem, siankiem pod obrusem, opłatkiem i 12 potrawami. W tym artykule zabierzemy Was w fascynującą podróż po tradycjach bożonarodzeniowych z różnych zakątków świata. Przedstawimy zarówno europejskie zwyczaje, jak również te kultywowane na innych kontynentach. Niektóre z nich z pewnością Was zaskoczą, inne mogą zainspirować do wprowadzenia nowych elementów do Waszych świątecznych celebracji.
Tradycje świąteczne w Europie
W naszym kraju tradycje bożonarodzeniowe są głęboko zakorzenione w kulturze - zostawiamy dodatkowe nakrycie dla nieznajomego, a na stole pojawiają się karp smażony, barszcz z uszkami czy pierogi z kapustą i grzybami. Natomiast w innych krajach europejskich zwyczaje świąteczne wyglądają zupełnie inaczej.! Europa, mimo wspólnych chrześcijańskich korzeni, zaskakuje różnorodnością tradycji bożonarodzeniowych.
Hiszpania
W Hiszpanii niezwykłym zwyczajem świątecznym jest umieszczanie w szopce figurki "El Caganer" - postaci, która ukryta w kącie... wypróżnia się. Według tradycji, ma ona zapewniać dobrobyt i powodzenie w nadchodzącym roku. Ważnym elementem hiszpańskich świąt jest również loteria "El Gordo" (22 grudnia), podczas której dzieci ze szkoły San Ildefonso przez około 3 godziny wyśpiewują numery.
Niemcy
W Niemczech świętowanie rozpoczyna się od adwentu, kiedy pojawiają się słynne jarmarki bożonarodzeniowe (Weihnachtsmärkte). Na wigilijnym stole, zamiast 12 potraw, znajdziemy 9 dań - głównie sałatkę ziemniaczaną i kiełbaski. Prezenty przynosi Christkind (Dzieciątko Jezus) lub Weihnachtsmann, zależnie od regionu.
Szwecja
Szwedzi natomiast 13 grudnia obchodzą dzień św. Łucji, kiedy dziewczyna w białej sukni z koroną świec na głowie budzi domowników pieśnią. Niezwykłą tradycją bożonarodzeniową jest oglądanie o 15:00 w Wigilię Kaczora Donalda! Na świątecznym stole króluje szynka (julskinka) i napój julmust, który w grudniu wypiera nawet Coca-Colę.
Włochy
We Włoszech wigilia to "Festa dei Sette Pesci" - uczta siedmiu ryb. Natomiast 6 stycznia prezenty przynosi La Befana - wiedźma na miotle, która niegrzecznym dzieciom zostawia symboliczny węgiel.
Zwyczaje bożonarodzeniowe poza Europą
Poza kontynentem europejskim, tradycje bożonarodzeniowe nabierają jeszcze bardziej fascynujących form. Zwyczaje bożonarodzeniowe na całym świecie zadziwiają swoją różnorodnością i pokazują, jak odmiennie można celebrować te same święta. Podczas gdy my w Polsce dzielimy się opłatkiem i przygotowujemy 12 potraw wigilijnych, mieszkańcy Wenezueli jeżdżą na rolkach do kościoła, a Japończycy zamawiają z wyprzedzeniem kurczaki z KFC. Każda kultura wykształciła własne, unikalne rytuały.
Japonia
W Japonii, gdzie Boże Narodzenie ma charakter głównie komercyjny, mieszkańcy zamawiają z wyprzedzeniem świąteczne zestawy z KFC! Tradycja ta rozpoczęła się w 1974 roku dzięki kampanii marketingowej "Kurisumasu ni wa kentakkii" (Kentucky na Boże Narodzenie). Obecnie japońskie restauracje KFC generują w okresie świątecznym aż dziesięciokrotnie większy obrót niż w zwykły dzień.
Australia
W Australii święta odbywają się podczas pełni lata, przy temperaturach sięgających 30°C. Mikołaj przybywa na desce surfingowej zamiast saniami, a Australijczycy świętują na plażach, budując bałwany z piasku. Celebracje często przyjmują formę pikników z grillowaniem i kąpielami w oceanie.
Filipiny
Na Filipinach tradycja "Simbang Gabi" (nocnych mszy) obejmuje dziewięć porannych nabożeństw od 16 do 24 grudnia. Charakterystycznym elementem są kolorowe "parole" - lampiony w kształcie gwiazdy betlejemskiej.
Etiopia
W Etiopii Boże Narodzenie, zwane "Gena" lub "Lidet", obchodzone jest 7 stycznia. Poprzedza je 43-dniowy post, a świętowanie rozpoczyna się wieczorem 6 stycznia. Tradycyjnym świątecznym daniem jest pikantny gulasz drobiowy z indżerą, a unikalna tradycja to gra w "gennę", przypominająca hokej na trawie.
Tradycje świąteczne, które zaskakują
Świat pełen jest niezwykłych zwyczajów świątecznych, które mogą wydawać się nam co najmniej osobliwe. Warto również zauważyć, że niektóre tradycje bożonarodzeniowe mogą wydawać się nam naprawdę dziwne -islandzkie skrzaty świąteczne, ukraińskie pająki na choince czy austriacki Krampus chłoszczący niegrzeczne dzieci. Jednakże właśnie ta różnorodność sprawia, że Boże Narodzenie na świecie jest tak fascynującym tematem.
Islandia
Na Islandii zamiast jednego Mikołaja przychodzi aż 13 bożonarodzeniowych skrzatów (Jólasveinar), którzy pojawiają się jeden po drugim przez 13 dni przed Bożym Narodzeniem. Każdy z nich ma swoje imię i specjalizację w psotach - od lizania łyżek, przez trzaskanie drzwiami, po kradzież świec. Niegrzeczne dzieci zamiast prezentów znajdują w butach... surowe ziemniaki. Na Islandii istnieje także tradycja "Jólabókaflóð" - "powodzi książek świątecznych", kiedy to książki stanowią główne prezenty pod choinką. Jednakże najbardziej przerażający jest ich świąteczny kot (Jólakötturinn), który podobno pożera osoby, które nie otrzymały na święta nowej odzieży.
Ukraina
Z kolei na Ukrainie ozdoby choinkowe to... sztuczne pająki i pajęczyny! Według legendy, biedna kobieta nie miała czym udekorować choinki, więc pająki utkały dla niej piękną sieć, która w promieniach słońca zamieniła się w złoto.
Austria
W Austrii natomiast 5 grudnia obchodzona jest "Noc Krampusa" - złego brata św. Mikołaja o wyglądzie demona, który chłoszcze rózgą niegrzeczne dzieci.
Norwegia
Tymczasem w Norwegii w Wigilię gospodyni głęboko chowa wszystkie miotły i szczotki, aby czarownice i złe duchy, które według wierzeń krążą w święta, nie ukradły ich jako środka transportu.
Zwyczaje świąteczne , choć różnią się między sobą, łączy wspólny cel - świętowanie, spędzanie czasu z bliskimi i kultywowanie tradycji. Włosi cieszą się ucztą siedmiu ryb, natomiast Australijczycy urządzają pikniki na plaży. Ważne przy tym, że wszystkie te zwyczaje mają głębokie zakorzenienie w lokalnej kulturze i historii. Mamy nadzieję, że nasza podróż po tradycjach bożonarodzeniowych na świecie zainspirowała Was do spojrzenia na własne tradycje świąteczne z nowej perspektywy. Być może zechcecie nawet włączyć do swojego świętowania niektóre elementy z innych kultur? W końcu Boże Narodzenie to doskonały czas na eksperymenty i tworzenie własnych, unikalnych tradycji rodzinnych.
